Kan ik hartproblemen bij mijn hond voorkomen met voeding? Mijn plan voor Charley, de Cavalier King Charles Spaniel

Toen de kleine Charley in mijn leven kwam, een vrolijke Cavalier King Charles, wist ik twee dingen zeker. Eén, ik was op slag verliefd en twee, mijn hart als baasje en als gecertificeerd voedingsdeskundige voor honden had een nieuwe missie.

Cavaliers zijn namelijk, zoals veel kleinere hondenrassen, erfelijk gevoeliger voor myxomateuze mitralisklepdegeneratie, een hartklepaandoening.

Het is een gedachte die ik liever ver weg stop, maar die me tegelijkertijd motiveert om alles te doen wat ik kan om hem een lang en gezond leven te geven. De aandoening zorgt ervoor dat de hartklepjes na verloop van tijd verdikken en minder goed sluiten, waardoor het hart harder moet werken. Hoewel we genetica niet kunnen veranderen, ben ik als voedingsdeskundige diep in de wetenschappelijke studies gedoken om te zien welke rol voeding kan spelen. Niet als een wondermiddel, maar als een krachtige ondersteuning.

In dit blog-artikel deel ik mijn inzichten als een praktische gids voor baasjes die, net als ik, proactief willen zorgen voor het hart van hun hond. Je ontdekt hoe je de hartgezondheid van je hond proactief kunt ondersteunen. We bespreken:

• Het belang van het juiste lichaamsgewicht.

• De juiste brandstof: Hoe MCT-olie de hartspier van extra energie kan voorzien.

• Natuurlijke ontstekingsremmers: De rol van omega 3 (EPA & DHA) bij het vertragen van slijtage.

• Essentiële bouwstenen: Waarom aminozuren zoals taurine en mineralen zoals magnesium onmisbaar zijn.

• Praktische tips: Waar je deze voedingsstoffen vindt en welke doseringen je kunt aanhouden (altijd in overleg met je dierenarts of voedingsdeskundige).

Helpt gewichstverlies hartproblemen bij honden voorkomen?

Een gezond gewicht is de absolute basis. Elke gram overgewicht is een extra belasting voor het hart. Studies tonen aan dat gewichtsverlies bij honden met overgewicht de hartfunctie kan verbeteren. Zorg dus voor een slanke lijn door de juiste porties en voldoende beweging.

Hoe kan ik de hartspier van mijn hond extra energie geven?

Een hart dat harder moet werken, heeft een ander soort brandstof nodig. Onderzoek toont aan dat middellange keten vetzuren, ook wel MCTs genoemd, kunnen dienen als een soort superbrandstof. Ze geven de hartspier makkelijk bruikbare energie, waardoor het zijn zware taak beter kan volhouden.

Een recente studie toonde zelfs aan dat een dieet met MCTs de vergroting van het hart bij honden in een vroeg stadium van de ziekte kon vertragen.

Waar vind je dit? Kokosolie is de meest bekende bron van MCTs, maar bevat bevat vooral laurine. Er bestaat ook specifieke MCT-olie, die veel geconcentreerder is. Pas op met dosering, te veel kan leiden tot overgewicht of maag- darmklachten.

Dosering: Praktische start: ¼ theelepel per dag (≈ ~1–1.5 ml), langzaam opbouwen naar max 1 theelepel afhankelijk van hoe goed de hond het berdraagt.

OPGELET: specifiek bij de Cavalier King Charles is dit supplement een risico. Heel wat honden van dit ras hebben een enzyme tekort om de olie te kunnen afbreken, wat bijwerkingen tot gevolg kan hebben. Voor andere rassen is dit supplement een zeer krachtig hulpmiddel, daarom nam ik het toch op in de lijst.

Waarom is omega 3 zo belangrijk voor een hond met een hartprobleem?

Stille, chronische ontstekingen spelen een rol in de voortgang van de aandoening. Hier komen de bekende omega 3 vetzuren, met name EPA en DHA, in beeld. Ze staan bekend om hun ontstekingsremmende eigenschappen en kunnen helpen om de processen die de hartklepjes aantasten, te vertragen.

Waar vind je dit? In vette vis zoals zalm, makreel of sardientjes, of via een kwalitatieve, zuivere visolie, krillolie of algenolie. Bewaar omega 3 altijd in de koelkast. Omega 3 wordt snel ranzig en dan wordt het schadelijk om te geven. Net daarom raad ik niet aan om brokken met toegevoegde omega 3 te geven. Het is beter verse vis uit de supermarkt of een apart supplement te geven.

Dosering: Indien je kiest voor een supplement: stel een doel van ±30 mg/kg EPA en ±20 mg/kg DHA per dag.

Welke bouwstenen zijn cruciaal voor een gezond hondenhart?

Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten en zijn cruciaal. Taurine is essentieel voor een gezonde hartspierfunctie en helpt vergroting van het hart tegen te gaan. Methionine is een ander belangrijk aminozuur dat onder andere de aanmaak van taurine in het lichaam ondersteunt. Een tekort kan de hartfunctie negatief beïnvloeden. We zien dat honden met hartklepdysfunctie vaak een tekort hebben aan methionine.

Waar vind je dit? Taurine en methionine zijn rijkelijk aanwezig in dierlijke eiwitten. Goede bronnen zijn bijvoorbeeld spiervlees, hart, gevogelte en vis. Vers licht gekookt of rauw vlees zijn de beste bron. Er bestaan ook Taurine supplementen. Meestal worden deze goed verdragen.

Dosering:

• Taurine: veel klinische protocollen gebruiken tussen 50–500 mg/dag afhankelijk van situatie

• Methionine: 100–150 mg methionine per kg lichaamsgewicht per dag wordt soms gebruikt in studies, maar altijd onder veterinair toezicht. Het is meer gebruikelijk om vers vlees zoals kalkoen en rund bij te voeren om aan dit aminozuur te komen.

Hoe kan ik het hart van mijn hond beschermen?

Antioxidanten, zoals vitamine E, helpen de hartcellen te beschermen tegen schade door vrije radicalen, die vrijkomen bij de verhoogde werkdruk van het hart.

Waar vind je dit? Vitamine E zit onder andere in groene bladgroenten, pompoen, verse vis en in zonnebloempitten.

Dosering: geef bij een supplement vitamine E 2–4 mg/kg/dag.

Correcte dosering is zeer belangrijk omdat het een vetoplosbare vitamine is en kan opstapelen. Vitamine E in te hoge dosis kan stollingsmechanismen beïnvloeden en interacties hebben met bloedverdunners.

Waarom is magnesium belangrijk voor het hart van mijn hond?

Magnesium is een essentieel mineraal dat een sleutelrol speelt in honderden biochemische processen in het lichaam en het is met name cruciaal voor de hartgezondheid.

Het helpt bij het reguleren van de spierfunctie, en de hartspier is de hardst werkende spier van allemaal. Magnesium zorgt voor een stabiel hartritme door de elektrische impulsen in het hart te ondersteunen en het helpt de spieren, inclusief de hartspier, om te ontspannen na een samentrekking.

Bij honden met een verhoogde belasting op het hart, is een adequate magnesiumstatus dus van groot belang. Bovendien kunnen sommige hartmedicijnen (zoals bepaalde diuretica of 'plaspillen') de uitscheiding van magnesium via de urine verhogen, waardoor de behoefte nog groter kan worden.

Waar vind je dit? Goede voedingsbronnen van magnesium zijn onder andere groene bladgroenten, zaden (zoals pompoenpitten) en vis. Hoewel het in veel voedingsmiddelen zit, kan het voor een hond met hartproblemen zinvol zijn om een supplement te overwegen. Doe dit echter altijd in overleg met je dierenarts of voedingsdeskundige, omdat een teveel aan magnesium ook problemen kan veroorzaken.

Dosering: voor een supplement magnesium is vaak genoemde veilige range 5–10 mg/kg/dag.

Voor Charley betekent dit dat ik vanaf dag één voeding geef die rijk is aan deze ondersteunende voedingsstoffen. Het is geen garantie voor de toekomst, dat weet niemand. Het geeft me wel de gemoedsrust dat ik hem de best mogelijke start en ondersteuning geef die binnen mijn macht ligt.

Let wel, het aanpassen van de voeding of het toevoegen van supplementen bij een hond met een bestaande diagnose, doe je altijd in overleg met je dierenarts of gecertificeerd nutritioniste.

Weten dat we via de voerbak een actieve rol kunnen spelen in de gezondheid van onze beste vriend, dat is een gedachte die mijn hart als baasje een stuk lichter maakt.

Veelgestelde vragen over voeding en hartgezondheid

Mijn hond heeft een hartruis, moet ik nu direct zijn voeding aanpassen?

De eerste en belangrijkste stap is altijd een bezoek aan je dierenarts voor een correcte diagnose en om het stadium van de aandoening te bepalen. Voedingsaanpassingen zijn ondersteunend en moeten altijd in overleg met je dierenarts of gecertificeerd nutritionist gebeuren. Zeker als het gaat over het toedienen van supplementen, waarvan de dosis exact juist moet zijn.

Is een graanvrij dieet beter voor een hond met een hartprobleem?

Niet noodzakelijk. De focus moet liggen op een dieet van hoge kwaliteit dat rijk is aan de hierboven genoemde voedingsstoffen, zoals dierlijke eiwitten en gezonde vetten. De aanwezigheid van granen is niet per se een probleem voor hartpatiënten, zolang het totale dieet maar compleet en evenwichtig is.

Er is zelfs een link gevonden tussen een graanvrij voer en een vergroot hart, veroorzaakt door taurine tekort. Dit kwam waarschijnlijk doordat het graanvrije voer minder vlees bevatte en meer anti-nutrienten uit erwten en peulvruchten.

Kan ik gewoon kokosolie en visolie uit de supermarkt gebruiken?

Wees voorzichtig. Kies voor supplementen van hoge kwaliteit en controleer op schadelijke toevoegingen zoals xylitol. Wat gezond is voor mensen is niet noodzakelijk gezond voor honden. Als je humane producten wil gebruiken, vraag dan advies aan je dierenarts of een voedingsdeskundige om het juiste product en de correcte hoeveelheid voor jouw hond te bepalen. Als je kiest voor een product specifiek voor honden, ben je zeker dat er geen schadelijke toevoegingen zijn en is de juiste dosis weergegeven op de verpakking. Kies in dat geval een gereputeerd merk, want de kwaliteitscontrole op supplementen is zeer beperkt.

Vanaf welke leeftijd moet ik hierop letten bij een risicoras zoals een Cavalier?

Een gezonde voeding is vanaf de puppytijd belangrijk. Het leggen van een goed fundament met kwalitatieve voeding is de beste preventieve zorg die je kunt geven. Het gaat niet om wachten op een probleem, maar om het ondersteunen van een optimale gezondheid gedurende het hele leven.

Bronnen

Rush, J. E., Karlin, E. T., & Freeman, L. M. (2022). Consensus statements for the diagnosis, staging, and treatment of myxomatous mitral valve disease in dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association, 260(S3).

Li, Q., He, H., et al. (2019). Dietary intervention reduces left atrial enlargement in dogs with preclinical myxomatous mitral valve disease: a blinded randomized controlled study. British Journal of Nutrition, 122(6), 668-677. (Deze studie onderzocht een dieet met MCTs, omega 3, EPA, DHA, taurine en vitamine E).

Freeman, L. M. (2010). Beneficial effects of omega-3 fatty acids in cardiovascular disease. Journal of Small Animal Practice, 51(9), 462-470. Slupe, J. L., et al. (2008). Effects of weight loss on cardiac chamber size, systolic function, and serum peptide concentrations in obese dogs. Journal of Veterinary Internal Medicine, 22(3), 577-582.

Over de auteur

Hanne Callewaert is de oprichtster van Hondenmanieren en een expert op het dubbele domein van hondengedrag en -voeding. Ze is gediplomeerd klinisch dierengedragstherapeut (Hogeschool Odisee, magna cum laude) en studeerde Canine and Feline Nutrition aan de universiteit van Southern Illinois (*summa cum laude*). Met meer dan 14 jaar ervaring, een passie voor een beloningsgerichte aanpak en als bestuurslid van de beroepsvereniging voor dierengedragsprofessionals (VDG), helpt ze baasjes om de band met hun hond te versterken en een leven lang van elkaar te genieten.

Lees hier meer over Hanne en haar aanpak.